1 procent: do kogo trafią nasze pieniądze i kto dostanie najwięcej

Wypełniając formularz podatkowy, możemy wskazać organizację pożytku publicznego (w skrócie OPP), której chcemy przekazać 1% naszego podatku. Wyrażenie takiej woli jest proste – wystarczy wpisać w odpowiednim polu nr KRS wybranej organizacji i podać kwotę, którą chcemy przekazać (nie może ona przekroczyć 1% naszego podatku). Naczelny urząd skarbowy dopilnuje, żeby kwota potrącona z podatku trafiła na konto OPP do 31 lipca 2016 roku. Jeżeli wpiszemy błędnie nr KRS, urząd skarbowy poprosi nas o korektę.

Dlaczego warto wspierać OPP?

Przekazując 1% podatku konkretnej organizacji, zyskujemy pewność, że kwota ta zostanie wydana na realizację celów statutowych OPP. Możemy nawet napisać w zeznaniu podatkowym, na co konkretnie pragniemy przekazać pieniądze (np. na zakup sprzętu medycznego).

- Od lat staramy się zachęcać ludzi do korzystania z tej możliwości. Wiemy z naszej codziennej pracy, że organizacje pozarządowe robią wiele ważnych rzeczy, którymi nie zajmuje się administracja publiczna, a tym bardziej – biznes – mówi serwisowi SuperBiz Dorota Setniewska, specjalistka ds. komunikacji w Stowarzyszeniu Klon/Jawor, które odpowiada za portal ngo.pl.

W ubiegłym roku 12 457 tys. podatników przekazało 1% podatku na rzecz OPP. Łącznie do organizacji pożytku publicznego trafiło z tego tytułu 557,6 mln złotych. Z roku na rok darczyńców przybywa. W 2014 r. 1% odpisało 12 034 tys. osób, zasilając portfele OPP łączna kwotą 511 mln złotych. Rokrocznie przybywa także samych organizacji pożytku publicznego. Od 2004 do 2014 r. ich liczba zwiększyła się czterokrotnie (z 2167 do 8887 jednostek).

Kto może przekazać 1% podatku?

Jeden procent mają prawo odpisać od podatku dochodowego:
- osoby fizyczne płacące podatek dochodowy (m.in. podatnicy uzyskujący dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych);
- osoby opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
- osoby prowadzące działalność gospodarczą, które wybrały liniową, 19-procentową stawkę podatku;
- emeryci rozliczający się samodzielnie z fiskusem na podstawie PIT -u otrzymanego z ZUS.

Czym jest organizacja pożytku publicznego?

Szczegóły przyznawania statusu OPP reguluje Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z 2003 roku. Wdrażaniem i promocją tego dokumentu zajmuje się Departament Pożytku Publicznego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Przeczytaj również: Czy biznesmen dostanie 800 mln zł odszkodowania od Skarbu Państwa? Fiskus zniszczył jego firmę

Status OPP może uzyskać organizacja pozarządowa, osoba prawna i jednostka organizacyjna po minimum dwóch latach swojej działalności. Status OPP wiąże się z nałożeniem dodatkowych obowiązków na dany podmiot, głównie – sprawozdawczego, udzielania wyjaśnień na wezwanie ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego i związanego z kontrolą ministra.

Organizacja pożytku publicznego posiadają rożne formy prawne – te dopuszczalne wymienia Departament Pożytku Publicznego. Wśród OPP przeważają: stowarzyszenia i fundacje. Dużą popularnością cieszą się stowarzyszenia kultury fizycznej i kościelne osoby prawne będące organizacją pożytku publicznego.

Jak sprawdzić, czy organizacja posiada status OPP?

Zanim podany nr KRS w zeznaniu podatkowym, powinniśmy upewnić się, czy wybrana przez nas organizacja posiada status OPP. Jeżeli tak, prawdopodobnie poinformuje nas o tym na swojej stronie internetowej.

W celu dokonania świadomego wyboru, komu chcemy przekazać 1%, warto również odwiedzić stronę Departamentu Pożytku Publicznego pozytek.gov.pl. Znajduje się na niej wykaz wszystkich organizacji pożytku publicznego uprawnionego do pobierania środków pochodzących z 1 % podatku dochodowego. Listę OPP można znaleźć w zakładce „Baza OPP/ wykaz". Tam też zamieszczone są informacje na temat wysokości przychodów z 1 % poszczególnych organizacji. Wykaz OPP jest także umieszczony w internetowej bazie organizacji pożytku publicznego pod adresem bazy.ngo.pl (stan na dzień 30 listopada 2015 r. włącznie).

Uwaga na programy do rozliczania PIT-ów

Aby ułatwić swoim darczyńcom działanie, wiele organizacji z sektora NGO umieszcza na swoich stronach internetowych programy do rozliczania PIT-ów z wpisanym automatycznie numerem KRS. Dlatego należy uważać, skąd pobiera się taki program. Może zdarzyć się tak, że po wprowadzeniu danych do formularza program będzie „wymagać" od nas przekazania 1% na rzecz konkretnej organizacji, która go zamówiła. W niektórych przypadkach zmiana KRS na inny niż ten podany w systemie jest niemożliwa. Oznacza to, że po wypełnieniu zeznania podatkowego użytkownik zostaje postawiony przed faktem dokonanym: albo przekaże 1% narzuconej z góry OPP (może jej nawet nie znać), albo będzie musiał uzupełnić wszystkie pola jeszcze raz w innym programie.

Co dzieje się z pieniędzmi, które nie zostaną wydane przez OPP?

Organizacje pożytku publicznego podlegają kontroli ministerialnej. Raz do roku minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego zamieszcza na stronie internetowej obsługującego go urzędu informację na temat wydatkowania przez OPP środków finansowych pochodzących z 1% podatków w roku poprzednim. Ma na to czas do 31 grudnia.

- Stowarzyszenia i fundacje – nie tylko te, które mają status OPP, są zobowiązane do sprawozdań merytorycznych i finansowych. W przypadku OPP, jeśli zostaną stwierdzone jakieś nieprawidłowości, organizacja zostaje skreślana z listy uprawnionych do otrzymywania 1% w roku kolejnym" – wyjaśnia Dorota Setniewska ze Stowarzyszenia Klon/Jawor.

Kiedy KRS wykreśli informację o posiadaniu przez organizację statusu pożytku publicznego, ta ma obowiązek przekazać pozyskane z 1% środki, których nie zdążyła do tego momentu wydać, na rzecz Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego.

Kto dostał najwięcej?

Przekazanie 1% podatku OPP jest możliwe od 2004 roku. Z 511 mln złotych, które OPP uzyskały z odpisu 1 % podatku dochodowego w 2014 r., trzy podmioty otrzymały kwotę przekraczającą 50 mln złotych. Najwyższe wpłaty z tego tytułu miał Czerwony Krzyż (blisko 68 mln zł), za nim uplasował się Polski Komitet Pomocy Społecznej (60 mln zł), a trzecie miejsce na podium przypadło w udziale Stowarzyszeniu Przyjaciół Szkół Katolickich (ponad 55 mln zł). Czwartą pozycję zajęło Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi (23 mln zł), a piątą – Caritas Diecezja Kielecka (20 mln zł) – wynika z publikacji MRiPS („Informacja na temat wykorzystania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2014 r.")

Może zainteresować cię także: Moda na Polskę, czyli dlaczego wspieramy rodzimy kapitał

Najwięcej pieniędzy z 1% trafiło do woj. mazowieckiego (254 mln zł), a najmniej – do woj. lubuskiego i świętokrzyskiego (po 4 mln zł), jak podaje MRiPS na podstawie sprawozdań merytorycznych zamieszczonych w internecie. Na drugim miejscu pod względem wysokości wpływów znalazło się woj. wielkopolskie (42 mln zł), na trzecim – woj. śląskie (40 mln zł), na czwartym – woj. dolnośląskie (39 mln zł), a na piątym – woj. małopolskie (37 mln zł).

1% dla idei

Do rozliczenia z fiskusem pozostał niespełna miesiąc. Z ulotek, skrzynek pocztowych, internetu i telewizji spoglądają na nas cierpiące twarze dzieci i potrzebujących, którym mogą pomóc nasze pieniądze. Autorzy kampanii reklamowych często odwołują się do ludzkich emocji. Dlatego nie warto decydować pod wpływem impulsu o tym, do kogo trafią środki pochodzące z naszego podatku. Lepiej dokonać wyboru zgodnego ze swoimi poglądami i sumieniem.

Źródła: pozytek.gov.pl, isap.sejm.gov.pl, konkurs.kampaniespoleczne.pl, wiadomosci.ngo.pl, opinie.ngo.pl